ANABİLİM DALI HAKKINDA
Anabilim Dalı Adı: Sosyal Çevre Bilimleri
Anabilim Dalı Tanıtım Bilgisi:
Ankara Üniversitesi Sosyal Çevre Bilimi Anabilim Dalı, Türkiye’de bu alanda lisansüstü eğitim veren bağımsız tek bilim dalıdır. Sosyal Bilimler Enstitüsü’ne bağlı olarak 1994-1995 eğitim öğretim yılında kurulmuştur. İnsan toplulukları bir yandan coğrafi, tarihsel ve üretim ilişkileri ile iç içe geçmiş görünürken, diğer yandan sosyal ve kültürel çeşitlilik göstermektedir. Dolayısıyla çevre konusunun sosyal, biyolojik, fiziksel, kültürel ve politik boyutu ile alınarak bütüncül bir yaklaşım sergilemesi gerekir. Sosyal Çevre Bilimleri Anabilim Dalı da ülkemizde bu anlayışla kurulmuştur. Gelişmiş ülkelerde benzeri programlar vardır ancak Ankara Üniversitesi Sosyal Çevre Bilimi Anabilim Dalı, ülkemizde ilk ve tek program olma özelliğini taşımaktadır.
Sosyal çevre bilimleri, insanların çevreyi nasıl tanımladığı, algıladığı, anladığı, çevre ile nasıl bir ilişki içinde olduğu ve çevre üzerindeki etkilerini inceler. Bu nedenle insan ve çevre ilişkisini daha iyi ele almak ve anlamak adına birçok farklı disiplinden yararlanılır ve insan davranışının kültürel, ekonomik, tarihi, politik, psikolojik, antropolojik ve sosyolojik belirleyicileri üzerinde durulur. İnsanların kent çevresi ile kurduğu ilişki, yeşil kent altyapısının psikolojik yararları, iklim değişikliğinin etkileri, çevre gönüllülerinin deneyimleri, biyolojik çeşitlilik gibi konular üzerine yoğunlaşır. Dolayısıyla problemleri yeterli bir şekilde ele alabilmesi için; kaynak kullanımı, enerji, kirlilik, sürdürülebilirlik gibi kavramlar ile yakın temasta olması beklenir.
Sosyal çevre bilimleri farklı disiplinlerden yararlanan yapısı nedeniyle interdisipliner bir çalışma alanıdır. Alanda ortaya koyulan araştırmalar incelendiğinde, disiplinin bu özelliği kolay bir şekilde gözlemlenebilir. Bir konu üzerine çalışılırken pek çok disiplinin ürettiği bilgiye başvurulabilse de sosyal çevre bilimlerinin ele aldığı konular bakımından bu durumun ruhunda var olduğu rahatlıkla söylenebilir. Sosyal çevre bilimleri araştırmalarında yer alan disiplinlerin, çevreyi çalışma alanlarına dahil etmeleri birbirinden farklı zamanlarda gerçekleşmiştir. Örneğin sosyolojide çevre alt disiplininin yer alması 1970’li yıllara denk gelirken, antropolojide ise çevre sorunlarına ilgi 1990’lı yıllarla birlikte artış göstermiştir. Özellikle 18.yüzyılda başlayan ekonomik değişimler sonucunda insan-doğa ilişkisinde değişimler yaşansa da, günümüzde çevre üzerine yapılan araştırmalarda bir artış gözlemlenmektedir. Çevre problemleri ve bunları hafifletme stratejileri zamanımızın en önemli konuları arasında yer alır ve sosyal bilimlerin sahip olduğu araçlar bu problemleri tespit etme ve çözüm üretmede anahtar bir rol oynamaktadır.
Sosyal çevre bilimleri alanında çalışmalar; üretim-tüketim alanında meydana gelen gelişmeler nedeniyle günümüzde daha çok önem kazanmış ve bu alanda var olan problemlere çözüm üretmek bir zorunluluk haline gelmiştir. Mevcut durumla ilişkili olarak hem Türkiye’ de, hem de dünyada bu alanda ortaya koyulan çalışmaların sayısı yükselişe geçmiştir ve bu sayı her geçen gün artmaktadır.
Anabilim Dalı Başkanı
Doç. Dr. Emre KOYUNCU
Telefon: (0 312) 310 32 80
Anabilim Dalı İletişim Bilgileri
e-mail: sosyalcevrebilimleri@gmail.com